روش های خشک کردن لجن

گودال های خشک کننده لجن

این گودال ها می توانند کار بسترهای لجن خشک کن و حتی قسمتی ار فرآیند هضم لجن را یکجا انجام دهند. بلندی لجن در این گودال ها می تواند میان یک تا 3 متر انتخاب شود ولی باید توجه کرد که لجن را در لایه های 20 سانتی متری در گودال وارد کرد و پس از خشک شدن آن لایه ی بعدی را بر آن افزود. با این ترتیب می توان خالی کردن لجن خشک شده را از گودال به فاصله های زمانی هر چند سال یک بار انجام داد. برای محاسبه ی سطح لازم در این گودال ها، بار سطحی وارد به این گودال ها را نزدیک به یک متر مکعب لجن بر هر متر مربه از سطح گودال در سال انتخاب می کنند.

برای ایجاد دریاچه ها و یا گودال های خشک کنده ی لجن می توان از گودال های طبیعی موجود در منطقه استفاده کرد و یا به کمک خاکریزی و ایجاد سدهای کوتاه خالی گودال های مورد نظر را به وجود آورد. گاهی می توان از اینگونه دریاچه ها و یا گودال های طبیعی برای خشک کردن و نگهداری دائمی لجن استفاده کرد و برنامه ای برای خالی کردن لجن خشک شده پیش بینی نکرد. در این صورت معمولا مدت زمان پر شدن دریاچه را برابر 10 تا 15 سال در نظر می گیرد، برای این روش جهت خشک کردن و یا انبار کردن لجن لازم است که سطح آب زیرزمینی در محل پایین بوده و نفوذپذیری زمین امکان زهکشی طبیعی را بدهد. چنین گودال هایی باید دور از محیط زیست مردم باشد و جهت باد و احتمال ایجاد پشه و بوهای ناخوشایند را باید پیش بینی کرد.

روش های مکانیکی خشک کردن لجن

استفاده از روش های مکانیکی برای آبگیری لجن در کشورهای صنعتی بسیار متداول است، ولی کاربرد اینگونه روش ها در ایران به دلایل زیر باید با احتیاط و پس از بررسی کامل و در برخی موارد در صورت عدم امکان استفاده از روش های دیگر مدنظر قرار گیرد.

1. وسایل مکانیکی مورد استفاده در این روش ها باید از خارج وارد کشور شود و ساختن چنین وسایلی در ایران در شرایط فعلی ممکن است به علت کمی تعداد مصرف، اقتصادی نباشد ولی با افزایش چشم گیر تعداد تصفیه خانه های فاضلاب در ایران این دلیل ممکن است از بین برود.
2. وسایل مکانیکی مورد استفاده غالبا در برابر نگهداری درست، حساس بوده و امکان از کار افتادن آن ها زیاد است.
3. راهبری وسایل مکانیکی نیاز به نیروی انسانی ماهر دارد و بنابراین استفاده از اینگونه وسایل به ویژه در نقاط دور دست کشور ایران با مشکلات فراوانی همراه است.
4. به علت کمبود نیروی انسانی ماهر میزان استهلاک این ماشین ها در ایران زیاد و عمر آن ها در شرایط فعلی کوتاه است.
5. مصرف انرژی برق در این دستگاه ها هزینه ی راهبری را می افزاید.

در مقابل استفاده از اینگونه وسایل مکانیکی در کاهش زمین مورد نیاز برای تصفیه خانه تاثیر چشم گیری می گذارد. در برخی از نقاط ایران مانند مازندران و گیلان نیز به علت شرایط اقلیمی و زیادی شمار روزهای بارندگی در سال ممکن است در مقایسه با هزینه پوشش بسترهای لجن خشک کن، استفاده از این وسایل عاقلانه و اقتصادی باشد. در همه ی روش های مکانیکی، باید آب لجن بدست آمده به نقطه ای پیش از تاسیسات تصفیه ی زیستی منتقل و برای تصفیه دوباره وارد مدار جریان فاضلاب تصفیه خانه شود.

مهمترین روش های مکانیکی آبگیری از لجن عبارتند از:

الف- ماشین های سانتریفیوژ

در اینگونه ماشین ها معمولا از استوانه ها و یا مخروط های گردانی تشکیل شده اند، از نیروی گریز از مرکز برای جدا سازی مواد جامد لجن از آب لجن استفاده می شود. ماشین های سانتریفیوژ نسبت به وسایل مکانیکی دیگر خشک کننده ی لجن نیاز کمتری به نگهداری و تخصص دارند. همچنین جای گیری آن ها نیز نسبت به وسایل مکانیکی دیگر کمتر است. برای محاسبه و انتخاب این ماشین ها، ظرفیت حجمی آنها را تا 50 مترمکعب لجن در ساعت نیز انتخاب می کنند. غلظت لجن بدست آمده پس از استفاده از این ماشین ها نزدیک به 20 الی 30 درصد می رسد و از این رو غالبا لازم است که برای حمل لجن بدست آمده قبلا با وسایل دیگری آن ها را غلیظ تر کرد، مصرف برق در این ماشین ها نزدیک به 2 کیلووات ساعت برای هر مترمکعب لجن بالغ می شود.

ب-فیلترهای فشاری

در اینگونه ماشین ها لجن را نخست میان توری های پلاستیکی دهانه ریزی قرار داده، سپس آنها را به مدت یک تا دو ساعت در دستگاهی زیر فشار 6 تا 8 اتمسفر می فشارند تا آب لجن از راه سوراخ های توری بیرون می آید. بدین ترتیب می توان غلظت لجن را از 5 درصد به 35 درصد افزایش داد. برای جداسازی آب از ذرات لجن لازم است که 3.7 کیلوگرم کلرور فریک به صورت محلول 40 درصد و 6 تا 10 کیلوگرم آهک به هر مترمربع

ج- فیلترهای مکشی

این ماشین ها از استوانه های گردان و تو خالی تشکیل شده اند که حول محور افقی خود می چرخند. دیوار استوانه را توری فلزی و یا پلاستیکی دهانه ریزی تشکیل داده و قسمت زیرین استوانه مرتبا در انبار لجن قرار دارد.

روش های خشک کردن لجن با کمک گرما

خشک کردن لجن با گرما نیاز به انژی حرارتی و مصرف سوخت دارد و معمولا گران قیمت و غیر اقتصادی است مگر آنکه برای تولید گرما و به عنوان ماده ی گرمازا از گازهای بدست آمده از انبار هضم بی هوازی استفاده شود.