تصفیه فاضلاب آبکاری
فاضلاب صنایع فلزی و به ویژه تصفیه فاضلاب آبکاری مصنوعات فلزی می تواند یکی از عمده ترین آلودگیهای محیط زیست باشد .که فلزات سنگین از مهمترین عناصر مضر موجود در این نوع فاضلاب، می باشند که غیرقابل تجزیه بوده و از بین نمی روند.
فاضلاب آبکاری شامل کروم، نیکل، مس، روی، آرسنیک و انواع سیانیدها به دلیل وجود فلزات سنگین آلایندگی آنها بیشتر است.
سیستم ترسیب شیمیایی
از قدیمی ترین روش های تصفیه پساب آبکاری سیستم های ترسیب شیمیایی است که با اعمال تغییر PH، اجزا و عناصر مختلف رسوب می کند و از آب خارج می شود،
روش ترسیب شیمیایی در تصفیه فاضلاب
روش کار بدین گونه است که مقداری مواد شیمیایی در آب حل شده و به پساب اضافه می شود و در پایان هر دو به چاه سرازیر می شوند. مورد گفته شده از جمله ایرادات این روش می باشد.دومین اشکال، عدم کنترل صحیح شوک وارده به سیستم می باشد و این مورد زمانی مشکل ایجاد خواهد کرد که میزان زیادی آلاینده به سیستم وارد شود.
در این سیستم از جمله اولین سیستم بازگشت آب و مواد شیمیایی می باشد که دارای طراحی ساده، کامل و با تجهیزات اندکی می باشد که توسط آقای مهندس علیرضا ریحان طراحی شده است.
عمل اکسیداسیون
در روش آبكاري با جريان دائم ابتدا نسبت به يكنواخت بودن كيفيت و كميت پساب سيانور اقدام و سپس عمل اكسيداسيون را انجام ميدهند. زمان كلي لازم براي اكسيداسيون حداكثر 15 تا 20 دقيقه است. در جريانهاي منقطع پساب، سعي ميشود ابتدا پسابهاي حاصل از آبكاري سيانوري در پايان كاري در حوضچهاي جمعآوري و در اين حوضچه پس از تنظيم pH و تزريق تركيبات كلردار، سيانور موجود در پساب را اكسيده نمايند.
انعقاد و ته نشينی
پس از آن كه فاضلاب سيانور توسط اكســيداسيون و فاضلاب حاوي اسيد كروميك توسط احيا، سميتزدايي گرديدند، هر دو پساب را با پساب حاصل از شستشوهاي اسيدي و قليايي چربي گيري مخلوط كرده و با تنظيم pH در محدوده 5/8 تا 5/9 جهت تشكيل هيدروكسيدهاي فلزي عناصر سنگين موجود در پساب مثل كروم سه ظرفيتي، نيكل، مس، همچنين با افزايش كمي مواد منعقدكننده جهت تسهيل در ته نشيني هيدروكسيدهاي فلزي تشكيلشده به همراه مواد معلق و كلوئيدي ديگر موجود در فاضلاب اقدام نموده و پساب را به مخزن تهنشين هدايت مينمايند تا لختهها و فلوكهاي تشكيل شده ته نشين گرديده و از فاضلاب جدا شوند. اصولاً حجم مخزن تهنشين بايستي به گونهاي انتخاب گردد كه حداقل يك ساعت زمان ماند جهت تهنشيني مناسب لختهها به فاضلاب داده شود. پساب خروجي از كلاريفاير قابليت تخليه شبكه فاضلاب را دارا بوده و چون سميتزدايي شده است جهت تصفيهخانهها در شهرك صنعتي ضرري نداشته و مشكلآفرين نخواهد بود.
کیفیت فاضلاب های آبکاری را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
1. فلزات سنگین به صورت محلول(مانند Cd-Cr-Cu-Fe-Ni-Pb-Zn)
2. آنیون ها نظیر برات، کلرور-سیانور-فلوئور-فسفات-سولفات
3. کمپلکس هایی نظیر سیانور-آمین-آمونیاک-EDTA-سیترات-تارتارات-اگزالات
4. اسیدها مانند HCl-So4H2 و ترکیبات محلول فلزات سنگین
5. قلیایی ها مانند فسفات ها -سیلیکات ها- سورفاکتان ها
6. چربی و روغن
7. مواد جامد خنثی
8. مواد رنگی
9. مواد آلی مختلف
از میان عوامل یاد شده، در درجه اول فلزات سنگین و بعد از آن سیانور و بالاخره اسیدها و قلیاها و چربی و روغن از نظر آلودگی از اهمیت خاصی برخوردارند و در اختلاط با فاضلاب شهری مانع رشد عوامل بیولوژیکی در تصفیه فاضلاب خواهند گردید.
در فاضلاب سیانوری با روش دائمی عمل اکسیداسیون سیانور ممکن است هم با هیپوکلریت سدیم و هم گاز کلر انجام گیرد. در مقادیر کمتر فاضلاب کاربرد هیپوکلریت سدیم و در مقادیر قابل توجه فاضلاب استفاده از گاز کلر ارجحیت دارد.
فعل و انفعالات اکسیداسیون سیانور به صورت زیر می باشد:
H2O+ NaOCL + NaCN => CNCL + 2NaOH
H2O + CL2 + NaCN => CNCL + NaCL
NaCL + 2NaOH + H2O => NaCNO + NaCL + H2O
2NaCNO + 4NaOH + 3CL => 2CO2 + 6NaCL + N2 + 2H2O
مراحل خارج سازی کروم شش از فاضلاب آبکاری به شرح ذیل می باشد:
1.افزودن اسید سولفوریک به فاضلاب تا رسیدن pH به حدود 2 یا پایینتر
2.افزودن SO2 یا بیسولفات سدیم یا سولفات فرو برای احیای کروم شش به سه
3.افزودن سود یا آهک به محیطی که کروم سه موجود است برای راسب شدن آن