تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال
در واقع لجن ، (به انگلیسی: Activated sludge) به توده بیولوژیکی جمع شده در سیستمهای تصفیه فاضلاب، که در نتیجه گندروی و رشد باکتریها و سایر موجودات زنده ذرهبینی، در حضور اکسیژن محلول تشکیل شدهاند، اطلاق میگردد همچنین به فرایند تصفیه بیولوژیکی پساب که در آن مخلوطی از لجن فعال و فاضلاب، بهم خورده و هوادهی میشود، تصفیه با لجن فعال گفته میشود. قسمتی از لجن فعال متعاقباً از طریق تهنشینی جدا شده و خارج میگردد، یا در صورت لزوم به فرایند بازگردانده میشود
1 – یک راکتوری که میکروارگانیسم ها در آن به صورت معلق قرار گیرد ، هوادهی شود و در تماس قرار گرفتن برای انجام عمل تصفیه
2- جداسازی جامد از سیال
3- سیستمی برای بازگشت به لجن برای آوردن لجن به ابتدای فرآیند تصفیه
فرایند کلی لجن فعال
فاضلاب ورودی به تصفیه خانه بعد از گذراندن مراحل اول تصفیه، بیشتر جامدات معلق و مقداری از BOD (اکسیژن مورد نیاز شیمیایی) خود را از دست می دهد. واحد هایی که معمولا قبل از واحد لجن فعال قرار دارند شامل دانه گیری و ته نشین اولیه می باشد. واحد ته نشینی اولیه قادر است حدود 40-25 % از BOD و 70-50% از کل جامدات ورودی را حذف نماید.
بعد از گذراندن مراحل اولیه تصفیه، فاضلاب وارد حوض هوادهی لجن فعال می گردد. مایع مخلوط حوض هوادهی شامل مخلوطی از میکرو ارگانیزم های مختلف است.اکثر این میکرو ارگانیزم ها را باکتریهای هتروتروفیک تشکیل می دهد. با رساندن مواد غذایی و اکسیژن کافی به داخل حوض هوادهی جمعیت این باکتریها در مایع مخلوط غالب می گردد.
باکتریها از مواد آلی و ترکیبات مغذی موجود در فاضلاب کاسته شده و بر غلظت توده جرم سلولی فعال (زیست توده میکروبی) افزوده می گردد.
در حقیقت آلودگی از شکل مواد غذایی آلی به شکل زیست توده میکروبی تبدیل می گردد. بعد از حوض هوادهی، فاضلاب وارد حوض ته نشینی می کردد و با ایجاد شرایط سکون مناسب توده سلولی به شکل لجن در حوض ته نشینی از پساب جدا می گردد. پساب خروجی برای تصفیه بیشتر به واحدهای بعدی انتقال می یابد. مقداری از لجن ته نشین شده، برای حفظ غلظت مناسب از توده میکروبی به داخل حوض هوادهی برگشت داده می شود و باقیمانده آن حذف می گردد. حذف لجن بر اساس ایجاد سن مناسب لجن در فرایند انجام میگیرد.
موارد که در طراحی تصفیه فاضلاب به روش لجن فعال باید توجه داشت عبارتند از :
1- انتخاب نوع راکتور
2- معیار بارگذاری
3- تولید لجن
4- احتیاجات اکسیژن و انتقال اکسیژن
5- احتیاجات نوترینت ها
6- کنترل ارگانیسم های فیلامنتوس
7- خصوصیات پساب بایستی مدنظر قرار گیرد .