انواع سپتیک تانک

سپتیک تانک ها را معمولا از نظر جنس مخازن آن به چهار دسته بتنی، آجری (مصالح بنایی)، پلی اتیلنی و کامپوزیتی تقسیم بندی می نماید.اگرچه فرآیند تصفیه آنها با یکدیگر مشابه است لکن هرکدام دارای مزایا و معایبی از نظر هزینه خرید، سهولت نصب و بهره برداری، سرعت ساخت، دوام، سطح آب بندی و مقاومت استاتیکی بدنه هستند.

سپتیک تانک بتنی

این سپتیک تانک ها از جنس بتن مسلح و با عیار 400-300 کیلوگرم بر مترمکعب ساخته می شوند. عیار کمتر بتن باعث افزایش نفوذپذیری و امکان خوردگی آرماتورهاا و عیار بالاتر از این محدوده باعث ایجاد ترک در هنگام سردشدن بتن می شود. در این نوع از سپتیک تانک ها مهمترین مشکل مسئله نفوذپذیری و نشت فاضلاب از بدنه و درزها است. چراکه نفوذ فاضلاب به درون دیواره هم سبب خوردگی سریع آرماتورها و تخریب شدیدتر بتن شده و هم باعث آلودگی خاک و محیط اطراف سپتیک تانک می شود.

با توجه به اینکه pH فاضلاب سپتیک تانک ها تا حدودی اسیدی و pH بتن کاملاً قلیایی است لذا مقدار نفوذپذیری بتن نقش بسیار تعیین کننده ای در

کارایی سپتیکک تانک و عمر مفید آن دارد. در برخی موارد برای کاهش هرچه بیشتر مقدار نفوذپذیری از پوشش های آب بند کننده با پایه های سیمانی یا قیری استفاده می شود.

بدیهی است که استفاده از این پوشش ها هزینه ساخت این نوع از سپتیک تانک ها را تا 30 درصد افزایش می دهد.

در کشور ما سپتیک تانک های پیش ساخته بتنی تا ظرفیت 10 مترمکعب ساخته و اجرا می شود. سپتیک تانک های پیش ساخته دارای حداقل یک قطعه کف،بسته به ظرفیت آنها دارای یک یا چند قطعه بدنه و یک قطعه سقف می باشند که بصورت مجزا به محل نصب حمل شده و سپس در محل بر روی یکدیگر قرار می گیرند.

درز بین قطعات نیز معمولاً با ملاتهای آب بند کننده پر می شود. شکل سپتیک تانک های پیش ساخته معمولاً بصورت استوانه عمودی و مقطع آنها دایره و قطر داخلی آنها 2000-1600 میلیمتر و ضخامت بدنه آنها 150-100 میلیمتر می باشد.

 سپتیک تانک آجری (با مصالح بنایی)

این سپتیک تانک ها معمولا با استفاده از آجر فشاری و ملات ماسه سیمان ساخته می شوند. البته در برخی موارد بجای آجر از بلوک های سیمانی یا سنگگ استفاده می شود.

در هر صورت بزرگترین مشکل و عیب این سپتیک تانک ها نفوذپذیری بالا و نشت بسیار زیاد از دیواره و کف آنها است. به علاوه به سبب عدم مقاومت دیواره آنهادر برابر نشست و فشارهای جانبی، پس از مدتی از ساخت، ترک ها و درزهای زیادی در دیواره و کف آنها ایجاد می شود که باعث نشت فاضلاب به بیرون از مخزن و آلوده ساختن خاک اطراف می گردد. حتی زمانی که پوشش سیمانی به ضخامت 2-1 سانتیمتر نیز بر روی بدنه آنها اجرا می شود این معایب و مشکلات به قوت خود باقی خواهد ماند چرا که این پوشش سیمانی نیز به سبب شکنندگی تحت کوچکترین نشست از دیواره جدا می شود. در برخی موارد برای کم کردن نشت فاضلاب از بدنه از پوشش های قیری بر روی مخزن استفاده می کنند. اگرچه این پوشش ها نشت از منافذ دیواره را کاهش می دهد

اما نمی تواند مانع نشت فاضلاب از محل درزها و ترک ها باشد. زیرا این پوشش ها به دیواره چسبیده بوده و همراه با دیواره دچار ترک و درز می گردند.

به علت اینکه این دیواره های آجری یا بلوکی فشارجانبی کمی را می توانند تحمل کنند، لذا حداکثر عمق این مخازن به 4 مترمحدود می شود. البته این در شرایطیی است که پشت دیواره با خاک پرشود در غیر اینصورت حداکثر عمق 5/2 متر  خواهد بود.

سپتیک تانک پلی‌اتیلنی

مزایای پلی اتیلن در سیستم های جمع آوری و تصفیه فاضلاب باعث شده است که روز به روز مصرف انواع لوله و مخازن پلی اتیلنی در  این بخش افزایش یابد.

در سالهای اخیر و با ورود تکنولوژی تولید لوله های با قطر تا 3500 میلیمتر به کشور، تولید و استفاده انواع مخازن پلی اتیلنی نیز گسترش یافته است.

مزایای مواد پلی اتیلنی سبب شده که سپتیک تانک پلی اتیلنی را نیز از این مواد تولید نمایند.

آب بندی کامل، مقاومت بسیاربالا در برابر خوردگی و سرعت بالای ساخت و نصب آنها از جمله مهمترین مزایای سپتیک تانک پلی اتیلنی است. مواد اولیه این

سپتیک تانک ها پلی اتیلن با گرید 80 یا 100 بوده که دانسیته گرید 100 آن 945/0 گرم بر سانتیمتر مکعب است.

اصلی ترین مشکل این نوع سپتیک تانک پلی اتیلنی، قیمت بالای آنها در مقابل انواع آجری و بتنی است اما مزایای دیگر آنها سبب شده است که مصرف آنها در حال حاضر رو به رشد باشد.

از نظر مقطع پروفیل بدنه، سپتیک تانک های پلی اتیلنی به دو دسته تک جداره و دوجداره تقسیم بندی می شوند. ضخامت مقطع سپتیک تانک های تک جداره

حداکثر 12 میلیمتر است که به همین علت مقاومت جانبی آنها در برابر فشارهای جانبی بسیار کمتر از نوع دو جداره است. بنابراین سپتیک تانک های تک جداره قابلیت دفن در زمین را بدون داشتن دیوارحائل یا اتاقک ندارند.

به علاوه سیستم تولید آنها به گونه ای است که ایجاد دیواره داخلی سپتیک تانک به سختی ممکن خواهد بود که در این صورت سپتیک تانک پلی اتیلنی بخش زیادی از کارایی خود را از دست خواهد داد. از این رو استفاده از این نوع مخازن پلی اتیلنی تک جداره به عنوان سپتیک تانک توصیه نمی شود. در مقابل سپتیک تانک های پلی اتیلنی دوجداره دارای ضخامت تا 100 میلیمتر می باشند که این ضخامت بالا در کنار هندسه مقطع باعث ایجاد یک مقاومت جانبیی بالایی در آنها می شود.

بدین ترتیب این سپتیک تانک¬ها حتی بدون هیچ اتاقک یا دیوار حائل یا نگهدارنده می توان در زیر خاک مدفون ساخت.  به علاوه ضخامت بالای جداره آنها این امکان را فراهم می آورد که هرنوع صفحه یا دیواره را بتوان در داخل سپتیک تانک پلی اتیلنی جوش داده و هر نوع اتصال مورد نیاز را تعبیه نمود.

مهمترین مزایای سپتیک تانک پلی اتیلنی عبارتست از

1. مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی ناشی از شرایط اسیدی فاضلاب و شرایط محیطی نامناسب
2. . آب بندی کامل سپتیک تانک و عدم انتشار هیچ گونه آلودگی به خارج از آن
3. جداره بسیار مقاوم (در نوع دوجداره) در برابر فشارهای وارده از سوی خاک اطراف سپتیک تانک
4. سرعت بالا در ساخت، نصب و راه اندازی
5. – امکان دفن در زیرزمین با هدف انتقال ثقلی فاضلاب به سپتیک تانک پلی اتیلنی و جلوگیری از اشغال فضاهای مفید
6. – سبکی وزن و سهولت در حمل و نصب
7. – امکان جابجایی سپتیک تانک حتی چند سال پس از نصب و راه اندازی اولیه
8. سهولت بهره برداری و تخلیه لجن از سپتیک تانک به سبب دارا بودن دریچه های تخلیه و بازدید
9. – عدم نیاز به عملیات ساختمانی در محل برای ساخت سپتیک تانک پلی اتیلنی
10. عدم نیاز به ساخت هیچ گونه اتاقک یا دیوار حائل برای سپتیک تانک های دوجداره پلی اتیلنی